Bản đồ 12 nguồn vốn xanh & ưu đãi tài chính dành cho doanh nghiệp Việt (2025)

Trong bối cảnh mục tiêu phát triển bền vững trở thành chiến lược trọng tâm của nền kinh tế, việc tiếp cận nguồn vốn xanh không chỉ là cơ hội, mà còn là đòn bẩy tài chính giúp doanh nghiệp Việt thích ứng và bứt phá. 

Năm 2025 được dự báo là thời điểm tăng tốc của các dòng vốn xanh doanh nghiệp, khi hàng loạt quỹ tài chính quốc tế, ngân hàng và chương trình hợp tác song phương cam kết mở rộng hỗ trợ cho các dự án có lợi cho môi trường.

Hãy cùng Viện đào tạo IBS tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây

Nguồn vốn xanh là gì?

Nguồn vốn xanh là các dòng vốn được huy động và sử dụng nhằm phục vụ các dự án, hoạt động hoặc mô hình kinh doanh mang lại tác động tích cực đến môi trường – từ giảm phát thải khí nhà kính, sử dụng năng lượng tái tạo, đến cải tạo hệ sinh thái và phát triển kinh tế tuần hoàn. 

Đây có thể là vốn từ các tổ chức tài chính quốc tế, ngân hàng thương mại, quỹ đầu tư tư nhân, hoặc chương trình hỗ trợ của chính phủ.

 

Vì sao doanh nghiệp cần nhanh chóng tiếp cận vốn xanh?

• Ưu đãi tài chính hấp dẫn: Lãi suất ưu đãi, kỳ hạn vay dài hơn, điều kiện tiếp cận linh hoạt hơn so với vốn truyền thống.
• Nâng uy tín thị trường: Doanh nghiệp tham gia vào mạng lưới phát triển bền vững thường được đánh giá cao hơn trong mắt nhà đầu tư, đối tác và khách hàng.
• Chuẩn bị cho tiêu chuẩn quốc tế: Rất nhiều tập đoàn toàn cầu yêu cầu nhà cung ứng phải có báo cáo ESG hoặc chứng nhận xanh để tham gia chuỗi giá trị.
• Tăng khả năng gọi vốn nước ngoài: Các nhà đầu tư ESG, quỹ khí hậu hay tổ chức đa phương ưu tiên giải ngân cho các doanh nghiệp đạt tiêu chuẩn xanh.

Bản đồ 12 nguồn vốn xanh nổi bật dành cho doanh nghiệp Việt (2025)

1. Quỹ Khí hậu Xanh (Green Climate Fund – GCF)

GCF là một trong những quỹ tài chính khí hậu lớn nhất thế giới, do Liên Hợp Quốc sáng lập nhằm hỗ trợ các quốc gia đang phát triển ứng phó với biến đổi khí hậu.

Tại Việt Nam, doanh nghiệp có thể tiếp cận thông qua các tổ chức được ủy quyền như Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc các tổ chức phát triển quốc tế. GCF cung cấp vốn đầu tư trực tiếp, đồng tài trợ hoặc hỗ trợ kỹ thuật cho các dự án giảm phát thải, thích ứng thiên tai, năng lượng tái tạo và hạ tầng bền vững.

2. Ngân hàng Thế giới – IFC (International Finance Corporation)

IFC là nhánh đầu tư tư nhân của Nhóm Ngân hàng Thế giới. Họ cung cấp các khoản vay ưu đãi, bảo lãnh đầu tư và hỗ trợ kỹ thuật cho doanh nghiệp Việt Nam trong các lĩnh vực như xử lý nước thải, cải thiện hiệu quả năng lượng, phát triển đô thị xanh hoặc nông nghiệp bền vững. 

IFC cũng tích cực hỗ trợ doanh nghiệp trong việc xây dựng hồ sơ tín dụng xanh, đánh giá ESG và tiếp cận thị trường vốn.

3. Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB)

ADB hỗ trợ các chính phủ và khu vực tư nhân tại châu Á tiếp cận nguồn vốn để phát triển bền vững. Tại Việt Nam, ADB triển khai hàng loạt chương trình tín dụng xanh và gói viện trợ kỹ thuật, tập trung vào các ngành như năng lượng tái tạo, giao thông công cộng thông minh, xử lý rác thải, và hạ tầng chống biến đổi khí hậu. Doanh nghiệp có thể tham gia thông qua dự án PPP hoặc hợp tác trực tiếp.

4. Chương trình SECO Thụy Sĩ

Chương trình hỗ trợ kỹ thuật và tài chính của Cục Kinh tế Liên bang Thụy Sĩ (SECO) nhằm giúp doanh nghiệp vừa và nhỏ tiếp cận vốn xanh và nâng cao năng lực quản trị ESG. 

SECO đồng hành cùng các dự án chuyển đổi mô hình kinh doanh, tăng hiệu quả năng lượng và xây dựng hệ thống quản lý môi trường. Tại Việt Nam, SECO chủ yếu triển khai thông qua các tổ chức trung gian như VCCI hoặc các viện nghiên cứu phát triển.

5. Chương trình đầu tư khí hậu của JICA (Nhật Bản)

JICA tài trợ nhiều dự án hạ tầng bền vững, tiết kiệm năng lượng và giao thông xanh tại Việt Nam. 

Doanh nghiệp sản xuất, xây dựng hoặc vận tải có thể tiếp cận vốn vay với lãi suất thấp, đi kèm hỗ trợ kỹ thuật Nhật Bản nhằm cải tiến công nghệ, giảm tiêu hao năng lượng và phát thải. JICA thường phối hợp với ngân hàng chính sách hoặc các đối tác chiến lược để triển khai khoản vay.

6. Nguồn vốn xanh từ các ngân hàng thương mại Việt Nam

Ngày càng nhiều ngân hàng thương mại trong nước tham gia cuộc đua xanh với các gói tín dụng ưu đãi. Các ngân hàng như BIDV, TPBank, VietinBank, HDBank… đều có sản phẩm “tín dụng xanh” dành cho doanh nghiệp đầu tư vào điện mặt trời áp mái, công trình xanh, nhà máy tiết kiệm năng lượng, hệ thống xử lý nước thải hoặc logistics sạch. 

Ưu đãi có thể gồm lãi suất thấp hơn, thời gian vay dài hơn hoặc quy trình xét duyệt nhanh gọn.

7. Trái phiếu xanh (Green Bonds)

Doanh nghiệp có thể phát hành trái phiếu xanh trên thị trường vốn để huy động nguồn tài chính phục vụ dự án thân thiện môi trường. Đây là hình thức gọi vốn được nhiều tập đoàn lớn và ngân hàng áp dụng, đi kèm với cam kết minh bạch trong sử dụng vốn. 

Các định chế tài chính như WB, ADB, hoặc tổ chức kiểm toán độc lập sẽ giám sát quá trình giải ngân và tác động môi trường từ khoản đầu tư này.

8. Khoản vay xanh hợp tác quốc tế (ODA, blended finance)

Các tổ chức như GIZ (Đức), KOICA (Hàn Quốc), USAID (Hoa Kỳ)… đang triển khai hàng loạt dự án hỗ trợ doanh nghiệp xanh thông qua hình thức tài chính pha trộn (blended finance) – kết hợp vốn vay ưu đãi, viện trợ không hoàn lại và hỗ trợ kỹ thuật. 

Doanh nghiệp Việt có thể tìm cơ hội từ các dự án đang triển khai ở địa phương hoặc hợp tác trực tiếp với đối tác quốc tế theo mô hình PPP.

9. Quỹ đầu tư ESG tư nhân

Một loạt các quỹ đầu tư tư nhân tại Việt Nam như Dragon Capital, VinaCapital, Mekong Capital… đang tích cực rót vốn vào các doanh nghiệp có chiến lược phát triển bền vững rõ ràng. 

Các lĩnh vực được ưu tiên gồm: công nghệ môi trường, nông nghiệp hữu cơ, sản xuất sạch và sản phẩm thay thế nhựa. Ưu điểm của nhóm quỹ này là hỗ trợ toàn diện từ tài chính đến tư vấn chiến lược ESG và IPO.

10. Chương trình tài chính xanh từ EU (Switch-Asia)

Là sáng kiến từ Liên minh châu Âu nhằm thúc đẩy sản xuất – tiêu dùng bền vững ở châu Á, Switch-Asia cung cấp tài trợ không hoàn lại và hỗ trợ kỹ thuật cho doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp sạch, sản phẩm xanh, du lịch sinh thái và năng lượng tái tạo. 

Đây là nguồn vốn đặc biệt phù hợp cho doanh nghiệp nhỏ, startup hoặc hợp tác xã có mô hình kinh doanh thân thiện với môi trường.

11. Chương trình hỗ trợ từ UNDP và UNEP

UNDP và UNEP triển khai nhiều dự án tại Việt Nam nhằm thúc đẩy mô hình tăng trưởng xanh. Các doanh nghiệp xã hội, doanh nghiệp nữ sáng lập hoặc startup đổi mới sáng tạo vì môi trường có thể tiếp cận vốn không hoàn lại, tài trợ ban đầu hoặc mentor chuyên gia. 

Ngoài ra, các chương trình như “Climate Promise” hay “Green Innovation Challenge” cũng thường xuyên mở gọi đăng ký.

12. Hệ thống bảo lãnh tín dụng xanh (VCF – ADB)

Hệ thống bảo lãnh tín dụng do ADB phối hợp triển khai thông qua Quỹ tài chính xanh Việt Nam (VCF), nhằm hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ tiếp cận tín dụng từ ngân hàng thương mại. 

Khi chưa đủ tài sản thế chấp hoặc hồ sơ chưa hoàn hảo, doanh nghiệp có thể sử dụng cơ chế bảo lãnh này để tăng khả năng được phê duyệt vay vốn cho các dự án thân thiện môi trường.

Những điều kiện cần thiết để tiếp cận nguồn vốn xanh

Để tiếp cận thành công nguồn vốn xanh, các doanh nghiệp không chỉ cần có ý tưởng tốt mà còn phải chứng minh năng lực triển khai dự án một cách minh bạch, bền vững và đo lường được tác động môi trường. 

Một số điều kiện quan trọng bao gồm:

• Xây dựng báo cáo tác động môi trường (EIA) hoặc hệ thống tiêu chí ESG rõ ràng: Đây là yêu cầu gần như bắt buộc nếu doanh nghiệp muốn chứng minh dự án mang lại lợi ích thực sự cho môi trường. Việc đánh giá EIA không chỉ giúp kiểm soát rủi ro, mà còn tạo lòng tin với tổ chức cấp vốn.
• Thiết kế dự án có mục tiêu cụ thể về khí hậu hoặc tài nguyên: Dự án cần chứng minh được khả năng giảm phát thải CO₂, tiết kiệm năng lượng, sử dụng tài nguyên hiệu quả hoặc cải thiện sinh thái – theo các chỉ số định lượng cụ thể.
• Chuẩn hóa báo cáo tài chính và quy trình dòng tiền: Các quỹ vốn xanh thường yêu cầu doanh nghiệp công khai tài chính minh bạch, có hệ thống kế toán kiểm toán đạt chuẩn và khả năng giải trình việc sử dụng vốn đúng mục đích xanh.
• Sẵn sàng kiểm toán bên thứ ba: Việc sử dụng vốn xanh doanh nghiệp phải đi kèm hệ thống giám sát và đo lường (MRV – Monitoring, Reporting & Verification), thường do tổ chức độc lập đánh giá.
• Tham gia đào tạo chuyên sâu về tài chính xanh: Đội ngũ quản trị nên được nâng cao năng lực thông qua các khóa học về kiểm kê khí nhà kính, công cụ MRV, xây dựng danh mục đầu tư ESG, nhằm tăng tỷ lệ phê duyệt hồ sơ và triển khai hiệu quả dự án.

Doanh nghiệp Việt cần làm gì để không bỏ lỡ làn sóng vốn xanh?

Dòng vốn xanh doanh nghiệp đang trở thành một trong những xu hướng tài chính lớn nhất thập kỷ, mang lại nhiều ưu đãi về chi phí vốn, cơ hội kết nối và nâng cao uy tín thương hiệu. Tuy nhiên, cơ hội này không dành cho tất cả. Để không bị bỏ lại phía sau, doanh nghiệp Việt cần chủ động chuyển mình theo các hướng sau:

• Tái cấu trúc mô hình kinh doanh theo định hướng bền vững: Thay đổi từ tư duy lợi nhuận thuần túy sang phát triển dài hạn có trách nhiệm với môi trường – xã hội.
• Đầu tư vào công nghệ xanh, tuần hoàn hoặc ít phát thải: Ưu tiên các giải pháp đổi mới sáng tạo giúp giảm thiểu tiêu hao năng lượng, tài nguyên và chất thải.
• Thiết lập bộ phận ESG nội bộ hoặc hợp tác với đơn vị tư vấn chuyên môn: Đây là bước quan trọng giúp doanh nghiệp xây dựng báo cáo ESG, đánh giá rủi ro môi trường và hoàn thiện hồ sơ tiếp cận vốn.
• Cập nhật chính sách và cơ hội tài chính xanh thường xuyên: Theo dõi các chương trình từ GCF, ADB, IFC, ngân hàng trong nước hoặc tổ chức song phương để đón đầu cơ hội.
• Chủ động học hỏi và đầu tư vào năng lực nội tại: Tham gia các chương trình đào tạo về vốn xanh, lập kế hoạch MRV, xây dựng chiến lược phát triển xanh dài hạn để tăng độ tin cậy với nhà đầu tư và tổ chức tín dụng.

Kết luận

Việc tiếp cận nguồn vốn xanh không còn là đặc quyền của doanh nghiệp lớn hay quốc tế. Ngay tại Việt Nam, với sự hậu thuẫn của các quỹ và tổ chức phát triển, vốn xanh doanh nghiệp đang mở ra một cơ hội tài chính lớn nhất thập kỷ – dành cho những ai sẵn sàng chuyển đổi. Hãy bắt đầu từ hôm nay, bằng việc hiểu đúng, chuẩn bị đủ và kết nối với các chuyên gia về vốn xanh.

Viện Đào Tạo IBS – Điểm khởi đầu cho hành trình tiếp cận vốn xanh và xây dựng tài chính bền vững

Trong bối cảnh nền tài chính toàn cầu đang dịch chuyển mạnh mẽ theo hướng phát triển bền vững, Viện Đào Tạo IBS tự hào là một trong những đơn vị tiên phong tại Việt Nam triển khai chương trình đào tạo chuyên sâu về kiểm kê khí nhà kính theo chuẩn ISO 14064, dành riêng cho các doanh nghiệp, ngân hàng, công ty quản lý quỹ và tổ chức tài chính.

Nổi bật trong hệ thống đào tạo của IBS là chương trình: “Chuyên viên Tài chính Xanh: Làm chủ lộ trình Net Zero và Tín chỉ Carbon”, được thiết kế nhằm trang bị đầy đủ kiến thức nền tảng và kỹ năng thực tiễn để các tổ chức:

• Chủ động xây dựng chiến lược tài chính bền vững
• Hiểu và vận dụng tiêu chuẩn quốc tế trong kiểm kê phát thải
• Mở rộng cơ hội tiếp cận vốn xanh, tham gia thị trường tín chỉ carbon

>>> Tìm hiểu chương trình đào tạo: Chuyên Viên Tài Chính Xanh: Làm Chủ Lộ Trình Net Zero Và Tín Chỉ Carbon

Hãy để doanh nghiệp bạn đi trước xu hướng, làm chủ công cụ và tiêu chuẩn quốc tế để không chỉ tiếp cận vốn xanh, mà còn dẫn dắt hành trình tài chính bền vững một cách bài bản và hiệu quả.

Công ty Cổ Phần Viện Đào Tạo & Tư Vấn Giải Pháp Doanh Nghiệp IBS

• Địa chỉ: 35 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp. HCM
• Website: ibsglobal.vn
• Email: info@ibsglobal.vn
• Facebook: https://www.facebook.com/ibsglobal.vn/

Youtube: youtube.com/@ViệnĐàoTạoIBS