Cách tính tín chỉ carbon cho doanh nghiệp: Hướng dẫn chi tiết từ A đến Z

Một trong những công cụ thiết thực hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi xanh chính là tín chỉ carbon. Tuy nhiên, không phải doanh nghiệp nào cũng hiểu rõ cách tính tín chỉ carbon để áp dụng hiệu quả.

Viện đào tạo IBS sẽ giúp bạn hiểu đầy đủ về tín chỉ carbon, thị trường carbon tại Việt Nam và hướng dẫn chi tiết cách tính tín chỉ carbon cho doanh nghiệp theo chuẩn quốc tế.

Tín chỉ carbon là gì?

Tín chỉ carbon là chứng chỉ đại diện cho quyền được phát thải 1 tấn khí CO₂ hoặc khí nhà kính tương đương. Các doanh nghiệp có thể tạo ra hoặc mua tín chỉ carbon để bù đắp phần phát thải vượt ngưỡng cho phép.

Hiểu rõ cách tính tín chỉ carbon giúp doanh nghiệp không chỉ đảm bảo tuân thủ mà còn tối ưu hoá lợi ích tài chính và môi trường.

Thị trường tín chỉ carbon là gì?

Khái niệm thị trường carbon xuất hiện từ Nghị định thư Kyoto (1997), cho phép các quốc gia hoặc tổ chức phát thải nhiều được mua quyền phát thải từ những đơn vị phát thải ít hơn. 

Đây được coi là cơ chế linh hoạt, góp phần giảm thiểu tổng lượng khí thải toàn cầu bằng cách trao đổi hạn ngạch khí nhà kính thông qua tín chỉ carbon.

Thị trường tín chỉ carbon là gì

Tiềm năng tín chỉ carbon tại Việt Nam

Với diện tích rừng tự nhiên lớn và nhiều dự án giảm phát thải hiệu quả, Việt Nam được đánh giá có tiềm năng phát triển mạnh thị trường tín chỉ carbon. 

Thực tế, trong những năm gần đây, các chương trình như Khí sinh học ngành chăn nuôi đã giúp Việt Nam bán được hơn 3 triệu tín chỉ carbon, thu về hơn 8 triệu USD. 

Điều này cho thấy nhu cầu và cơ hội lớn, đồng thời khẳng định tầm quan trọng của việc nắm vững cách tính tín chỉ carbon từ sớm.

Tiềm năng tín chỉ carbon tại Việt Nam

Quy định pháp lý về giao dịch tín chỉ carbon tại Việt Nam

Theo Nghị định 06/2022/NĐ-CP, từ năm 2025, Việt Nam sẽ triển khai sàn giao dịch tín chỉ carbon trong nước. Các doanh nghiệp phát thải lớn sẽ được phân bổ hạn ngạch khí nhà kính và có thể:

  • Đấu giá, chuyển nhượng, vay mượn hoặc bù trừ bằng tín chỉ carbon.
  • Mỗi tín chỉ tương đương với 1 tấn CO₂e.
  • Việc vượt hạn ngạch sẽ bị tính phí, trừ hạn mức tương lai hoặc phải mua thêm tín chỉ để bù đắp.

Như vậy, hiểu đúng cách tính tín chỉ carbon sẽ giúp doanh nghiệp chủ động tính toán phát thải và lập kế hoạch tham gia thị trường hiệu quả.

Cách tính tín chỉ carbon: 2 phương pháp phổ biến

1. Phương pháp dựa trên hoạt động

Đây là cách tính tín chỉ carbon đơn giản và thường dùng khi dữ liệu hoạt động đã sẵn có.

Công thức: Lượng khí thải = Hệ số phát thải x Mức tiêu thụ/sản lượng

Ví dụ: Một nhà máy sử dụng 100 tấn than đá/năm. Hệ số phát thải của than đá là 2,49 tấn CO₂/tấn → Tổng phát thải = 249 tấn CO₂
 → Cần 249 tín chỉ carbon để bù đắp.

Cách tính tín chỉ carbon – Phương pháp dựa trên hoạt động

2. Phương pháp dựa trên hiệu suất

Cách tính tín chỉ carbon này áp dụng cho các dự án có yếu tố cải tiến công nghệ, tiết kiệm năng lượng hoặc hấp thụ CO₂.

Công thức: Lượng khí thải giảm = Phát thải trước dự án – Phát thải sau dự án

Ví dụ: Một công ty thực hiện dự án trồng rừng giúp giảm từ 100 tấn CO₂ xuống còn 50 tấn/năm.
 → Giảm 50 tấn CO₂ → Được cấp 50 tín chỉ carbon.

Cả hai phương pháp đều yêu cầu dữ liệu minh bạch và có thể kiểm chứng để đảm bảo việc tính tín chỉ là chính xác, hợp lệ khi đưa vào giao dịch.

Cách tính tín chỉ carbon – Phương pháp dựa trên hiệu suất

Hướng dẫn áp dụng cách tính tín chỉ carbon trong doanh nghiệp

  1. Xác định phạm vi phát thải (Scope 1, 2, 3)
  2. Thu thập dữ liệu hoạt động thực tế (nhiên liệu, điện, vận chuyển…)
  3. Áp dụng hệ số phát thải phù hợp (IPCC, quốc gia, ngành nghề)
  4. Tính tổng phát thải CO₂
  5. Xây dựng baseline nếu có cải tiến
  6. Tính phần giảm phát thải để xác định tín chỉ carbon tương ứng

Việc này nên được thực hiện định kỳ và có xác minh từ đơn vị độc lập để đảm bảo độ tin cậy.

Hướng dẫn áp dụng cách tính tín chỉ carbon trong doanh nghiệp

Kết luận

Việc nắm vững cách tính tín chỉ carbon không chỉ là bước đi cần thiết để doanh nghiệp đáp ứng quy định pháp luật trong giai đoạn tới, mà còn là nền tảng giúp xây dựng chiến lược phát triển bền vững dài hạn. 

Trong bối cảnh thị trường carbon ngày càng sôi động, doanh nghiệp càng hiểu rõ phương pháp tính, xác minh và tối ưu tín chỉ carbon, càng có nhiều lợi thế để giảm chi phí, gia tăng uy tín và mở rộng hợp tác quốc tế.

Cách tính tín chỉ carbon không phải là một phép toán khô khan, mà là công cụ thiết thực để doanh nghiệp đo lường tác động môi trường, xác định cơ hội giảm phát thải và tạo ra giá trị mới từ các hoạt động xanh hóa. 

Do đó, việc đầu tư bài bản vào năng lực kiểm kê khí nhà kính và xây dựng lộ trình carbon minh bạch là điều không thể chậm trễ

IBS – Đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình ESG 

Trong bối cảnh thị trường tín chỉ carbon đang dần hình thành tại Việt Nam, việc chuẩn bị kiến thức và năng lực nội bộ là yếu tố sống còn để doanh nghiệp không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý, mà còn chủ động chiếm lợi thế cạnh tranh.

Viện Đào tạo IBS là đơn vị hợp tác độc quyền với VOS triển khai chương trình đào tạo Kiểm kê khí nhà kính theo tiêu chuẩn ISO 14064-1 và xây dựng lộ trình Net-Zero.

Chương trình được thiết kế theo chuẩn quốc tế, cập nhật sát thực tiễn triển khai tại Việt Nam và đặc biệt có sự bảo chứng chứng chỉ bởi Intertek – tổ chức kiểm định và chứng nhận uy tín toàn cầu.

Không chỉ dừng lại ở đào tạo, Viện Đào tạo IBS cung cấp một hệ sinh thái giải pháp toàn diện, gồm:

IBS – Đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình Net Zero

Liên hệ IBS ngay hôm nay để được tư vấn và cùng bắt đầu hành trình Net Zero phù hợp, hiệu quả và bền vững cho doanh nghiệp của bạn.

Công ty Cổ Phần Viện Đào Tạo & Tư Vấn Giải Pháp Doanh Nghiệp IBS

IBS

Giải pháp tài chính toàn diện – Xây dựng nền tảng tài chính vững chắc

Xin chào, Chào mừng đến với trang web của IBS. Vui lòng nhấp vào nút bên dưới để trò chuyện với chúng tôi qua messenger.

Powered by ThemeAtelier