Trong những năm gần đây, ESG (Environmental – Social – Governance) đã trở thành một tiêu chí quan trọng không chỉ trong lĩnh vực sản xuất, xuất khẩu, mà còn được xem là xu hướng tất yếu trong lĩnh vực tài chính – ngân hàng. Chính sách về ESG trong ngân hàng đang được triển khai nhằm định hình lại mô hình hoạt động của toàn ngành, hướng tới sự phát triển bền vững và ổn định trong dài hạn.
1. Chính sách về ESG trong ngân hàng
Chính sách ESG đang ngày càng trở thành tiêu chí bắt buộc trong các quy định quốc tế và hệ thống xếp hạng tín nhiệm. Với các ngân hàng, việc tích hợp ESG không còn là một lựa chọn, mà là một phần trong chiến lược phát triển và quản trị rủi ro. Đây chính là lý do mà chính sách về ESG trong ngân hàng được các cơ quan quản lý, tổ chức tài chính và bản thân các ngân hàng xem như trọng tâm chuyển đổi trong giai đoạn hiện nay.
Ngân hàng Trung ương các nước đang dần đưa ra các hướng dẫn, khuyến nghị và yêu cầu cụ thể liên quan đến quản trị rủi ro khí hậu, tài chính xanh, tín dụng bền vững, nhằm đảm bảo hệ thống tài chính không chỉ an toàn mà còn thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh.

2. Chính sách về ESG trong ngân hàng tại Việt Nam – Định hướng từ cơ quan quản lý
Tại Việt Nam, chính sách về ESG trong ngân hàng đang dần được hoàn thiện, xuất phát từ định hướng lớn của Chính phủ và sự vào cuộc mạnh mẽ của Ngân hàng Nhà nước (NHNN). Một số mốc chính:
- Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021–2030, tầm nhìn đến 2050
- Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia, trong đó nhấn mạnh vai trò của tài chính xanh
- Thông tư 17/2022/TT-NHNN quy định về giám sát rủi ro trong hoạt động ngân hàng, có lồng ghép yếu tố ESG
- Định hướng xây dựng hướng dẫn quản lý rủi ro môi trường và xã hội trong hoạt động tín dụng

Các văn bản này đã và đang tạo ra khung nền tảng pháp lý cho chính sách về ESG trong ngân hàng, đồng thời mở đường cho sự hình thành của các sản phẩm tài chính xanh, trái phiếu bền vững, và mô hình tín dụng tích hợp ESG.
3. Vai trò của chính sách về ESG trong ngân hàng
3.1 Hỗ trợ quản lý rủi ro toàn diện
Rủi ro ESG, đặc biệt là rủi ro khí hậu, ngày càng ảnh hưởng đến chất lượng tài sản và khả năng trả nợ của khách hàng. Chính sách về ESG trong ngân hàng giúp các tổ chức tín dụng nhận diện sớm các rủi ro tiềm ẩn, chủ động xây dựng chiến lược ứng phó và kiểm soát hiệu quả hơn danh mục tín dụng.
3.2 Mở rộng tiếp cận thị trường vốn quốc tế
Nhiều quỹ đầu tư và tổ chức tài chính toàn cầu hiện yêu cầu các ngân hàng đối tác phải có chính sách về ESG trong ngân hàng rõ ràng, minh bạch. Do đó, việc triển khai ESG không chỉ nâng cao uy tín mà còn giúp ngân hàng tiếp cận dễ hơn với nguồn vốn chi phí thấp, lâu dài.

3.3 Thúc đẩy phát triển sản phẩm tài chính xanh
ESG tạo động lực cho ngân hàng đổi mới sản phẩm, từ tín dụng xanh, bảo hiểm bền vững, đến trái phiếu ESG. Việc có chính sách về ESG trong ngân hàng rõ ràng giúp việc phát triển và kiểm soát các sản phẩm này được thuận lợi, an toàn và minh bạch hơn.
4. Một số ngân hàng tiên phong thực hiện ESG tại Việt Nam
Nhiều ngân hàng tại Việt Nam đã bắt đầu tích cực triển khai chính sách về ESG trong ngân hàng thông qua các hành động cụ thể:
- BIDV: Thực hiện đánh giá rủi ro môi trường – xã hội trong hoạt động tín dụng, phát hành trái phiếu xanh
- Vietcombank: Là ngân hàng đầu tiên tại Việt Nam phát hành trái phiếu xanh tuân thủ quy định pháp luật Việt Nam và tuân thủ tự nguyện Nguyên tắc Trái phiếu Xanh của Hiệp hội Thị trường Vốn Quốc tế (ICMA).
- SHB, VPBank: Tăng cường phối hợp với các tổ chức quốc tế như IFC, ADB để triển khai chương trình tài chính bền vững

Những động thái này không chỉ giúp ngân hàng tăng cường quản trị mà còn truyền cảm hứng và thúc đẩy toàn ngành hướng đến xây dựng chính sách về ESG trong ngân hàng đồng bộ và thực chất hơn.
5. Thách thức khi thực thi chính sách về ESG trong ngân hàng
Mặc dù đã có nền tảng, nhưng việc triển khai chính sách về ESG trong ngân hàng vẫn còn nhiều rào cản:
- Năng lực hạn chế: Việc thực thi các chính sách về ESG trong ngân hàng đòi hỏi nguồn lực và chuyên môn cao, trong khi nhiều ngân hàng chưa có đủ đội ngũ với khả năng tư vấn và triển khai chiến lược ESG hiệu quả.
- Thiếu đồng bộ pháp lý: Hệ thống pháp lý hiện tại về ESG chưa đồng bộ và chưa đủ chặt chẽ, khiến việc triển khai chính sách gặp khó khăn, đặc biệt khi ngân hàng phải tuân thủ các quy định quốc tế và địa phương.
- Cạnh tranh quốc tế: Trong bối cảnh toàn cầu hóa, các ngân hàng phải đối mặt với cạnh tranh mạnh mẽ từ các tổ chức tài chính quốc tế đã áp dụng ESG từ lâu, tạo ra áp lực trong việc cải thiện và đổi mới chiến lược bền vững.
- Chi phí cao: Việc triển khai các sáng kiến ESG đòi hỏi một khoản đầu tư lớn, từ việc xây dựng hệ thống, đào tạo nhân viên đến việc thực hiện các chiến lược và báo cáo. Điều này có thể gây khó khăn cho các ngân hàng, đặc biệt là với những tổ chức có nguồn lực hạn chế.

- Nhận thức chưa cao: Một phần lớn cán bộ, nhân viên trong ngành ngân hàng vẫn chưa nhận thức đầy đủ về tầm quan trọng và lợi ích lâu dài của chính sách về ESG trong ngân hàng, khiến việc áp dụng gặp nhiều khó khăn.
- Rủi ro kinh tế: Các ngân hàng cũng phải đối mặt với rủi ro khi thực hiện các chiến lược ESG, đặc biệt là khi các quyết định đầu tư vào các dự án bền vững không luôn mang lại kết quả tức thì, và có thể gặp phải tác động tiêu cực trong ngắn hạn.
6. IBS: Đồng Hành Cùng Ngành Ngân Hàng Trên Hành Trình ESG
Việc triển khai chính sách về ESG trong ngân hàng là một xu hướng tất yếu, không chỉ để nâng cao năng lực cạnh tranh, mà còn để đảm bảo sự ổn định và phát triển lâu dài của hệ thống tài chính – ngân hàng tại Việt Nam.
Để hỗ trợ ngành ngân hàng thực thi hiệu quả các chính sách ESG, đặc biệt là yêu cầu kiểm kê khí nhà kính và xây dựng lộ trình Net Zero trong hoạt động tín dụng, đầu tư và quản trị rủi ro, IBS – Viện Đào tạo và Tư vấn Giải pháp Doanh nghiệp – cung cấp Khóa đào tạo Kiểm kê khí nhà kính theo tiêu chuẩn ISO 14064-1 và xây dựng lộ trình Net Zero được thiết kế riêng cho khối ngân hàng.
Chương trình được thiết kế theo chuẩn quốc tế, cập nhật thực tiễn tại Việt Nam, và được bảo chứng chứng chỉ bởi Intertek – tổ chức kiểm định uy tín toàn cầu. Sự hợp tác chiến lược giữa IBS – VOS Holdings – Intertek thể hiện vai trò tiên phong của IBS trong việc kết nối doanh nghiệp Việt với các tiêu chuẩn và mạng lưới ESG toàn cầu.
Không chỉ dừng lại ở các chương trình đào tạo chuyên sâu, IBS còn mang đến một hệ sinh thái giải pháp ESG toàn diện, bao gồm:
- Đào tạo con người
- Tư vấn chiến lược & phát triển đội ngũ
- Kết nối giao thương
- Khai vấn & Coaching thực chiến
Giải pháp của chúng tôi được thiết kế nhằm giúp doanh nghiệp hiểu đúng – vận dụng đúng – triển khai ESG một cách hiệu quả, đồng bộ và bền vững trong mọi khía cạnh hoạt động.
Công ty Cổ Phần Viện Đào Tạo & Tư Vấn Giải Pháp Doanh Nghiệp IBS
- Địa chỉ: 35 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp. HCM
- Website: ibsglobal.vn
- Email: info@ibsglobal.vn
- Facebook: https://www.facebook.com/ibsglobal.vn/
- Youtube: youtube.com/@ViệnĐàoTạoIBS
