Phân Tích Báo Cáo ESG 2025: Doanh Nghiệp Việt Nam Đang “Chuyển Mình” Hay Chỉ Là Ý Định?

Tóm tắt: Dựa trên dữ liệu từ Báo cáo ESG Progress Tracker 2025 của PwC, bài viết cung cấp cái nhìn sâu sắc về mức độ trưởng thành trong thực hành ESG tại Việt Nam, đồng thời chỉ ra những “khoảng trống” chiến lược mà doanh nghiệp cần lấp đầy để đón đầu dòng vốn xanh.

Năm 2025 đánh dấu một cột mốc quan trọng trong lộ trình phát triển bền vững toàn cầu. Tại Việt Nam, ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) không còn là khái niệm xa lạ nằm trên giấy tờ, mà đã trở thành áp lực hiện hữu trên bàn họp của các cấp lãnh đạo.

Theo số liệu mới nhất từ Báo cáo ESG 2025 (ESG Progress Tracker Report) do PwC thực hiện, bức tranh kinh doanh tại Việt Nam đang có sự chuyển dịch mạnh mẽ từ trạng thái “nhận thức” sang “hành động”. Tuy nhiên, con đường từ cam kết đến thực thi vẫn còn nhiều chông gai.

Dưới đây là 5 điểm nhấn cốt lõi mà mọi nhà quản trị cần lưu tâm.

1. Làn Sóng Cam Kết ESG Tăng Trưởng Vượt Bậc

Số liệu không biết nói dối. So với năm 2022, tỷ lệ doanh nghiệp cam kết thực hành ESG trong Báo cáo ESG 2025 đã có bước nhảy vọt ấn tượng.

• 89% doanh nghiệp đã hoặc đang chuẩn bị cam kết ESG (tăng 9% so với mức 80% của năm 2022).

• Khối doanh nghiệp FDI tiếp tục giữ vai trò dẫn dắt thị trường nhờ áp lực tuân thủ từ công ty mẹ và tiêu chuẩn chuỗi cung ứng toàn cầu.

• Doanh nghiệp niêm yết đang rút ngắn khoảng cách đáng kể, cho thấy nhận thức rõ rệt về mối liên hệ giữa ESG và định giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.

Góc nhìn chuyên gia: Sự gia tăng này phản ánh rằng ESG đã chuyển từ một lựa chọn “Nice-to-have” (có thì tốt) sang “Must-have” (bắt buộc phải có) để duy trì giấy phép hoạt động và khả năng cạnh tranh.

2. Nghịch Lý Giữa “Chiến Lược” Và “Hành Động Thực Tế”

Đây là điểm nghẽn lớn nhất được chỉ ra trong báo cáo. Dù cam kết rất mạnh mẽ, nhưng năng lực triển khai của doanh nghiệp Việt vẫn chưa theo kịp tham vọng.

• 61% doanh nghiệp tuyên bố đã có chiến lược ESG bài bản.

• Nhưng chỉ 44% thực sự triển khai các sáng kiến tạo ra giá trị đo lường được.

Khoảng cách gần 20% này cho thấy nhiều doanh nghiệp đang rơi vào bẫy “tê liệt phân tích” hoặc thiếu lộ trình thực thi cụ thể. Họ có bản kế hoạch đẹp, nhưng thiếu công cụ đo lường và đội ngũ thực thi am hiểu kỹ thuật.

Giải pháp cho bạn: Để thu hẹp khoảng cách này, doanh nghiệp cần sự hỗ trợ từ các đơn vị tư vấn chuyên nghiệp để chuyển hóa chiến lược thành KPI cụ thể. Tham khảo: [Dịch vụ Tư vấn Chiến lược & Lộ trình Net Zero của IBS]

3. Xu Hướng “Governance-First” (Quản Trị Đi Đầu) – Lối Đi Riêng Của Việt Nam

Khác với các thị trường phát triển thường tập trung mạnh vào chữ E (Environment – Môi trường) đầu tiên, Báo cáo ESG 2025 cho thấy doanh nghiệp Việt Nam lại ưu tiên chữ G (Governance – Quản trị).

Trình tự triển khai phổ biến hiện nay là: Governance (Quản trị) → Environment (Môi trường) → Social (Xã hội).

Điều này hoàn toàn dễ hiểu và hợp lý trong bối cảnh nền kinh tế đang phát triển. Doanh nghiệp muốn đi xa cần xây “nền móng” vững chắc trước, bao gồm:

• Hệ thống kiểm soát nội bộ minh bạch.

• Cơ chế phân quyền và trách nhiệm giải trình rõ ràng.

• Đạo đức kinh doanh và tuân thủ pháp luật.

Chỉ khi “G” vững, doanh nghiệp mới đủ nguồn lực và sự đồng thuận để giải quyết các bài toán khó hơn về môi trường và xã hội.

4. Rào Cản Thay Đổi Theo “Độ Chín” Của Doanh Nghiệp

Không có một công thức chung cho mọi doanh nghiệp. Báo cáo phân loại rào cản dựa trên mức độ trưởng thành của tổ chức:

Đối với doanh nghiệp mới bắt đầu (Beginners):

Rào cản chủ yếu đến từ nội tại:

• Thiếu kiến thức và chiến lược định hướng.

• Thiếu hụt nhân sự chuyên trách: Đội ngũ nhân viên chưa được đào tạo bài bản về kiểm kê khí nhà kính hay báo cáo bền vững.

• Khó khăn trong việc thu thập và xử lý dữ liệu.

(Nếu doanh nghiệp bạn đang ở giai đoạn này, hãy xem ngay [Chương trình đào tạo Chuyên viên ESG Thực chiến] để nâng cao năng lực đội ngũ).

Đối với doanh nghiệp đã trưởng thành (Leaders):

Rào cản dịch chuyển sang các yếu tố bên ngoài:

• Hành lang pháp lý và chính sách hỗ trợ chưa đồng bộ.

• Thiếu nguồn vốn vay ưu đãi (Tín dụng xanh).

• Áp lực ngày càng lớn từ các tiêu chuẩn quốc tế mới (như CBAM, EUDR).

5. Kết Luận: Từ Tuân Thủ Đến Lợi Thế Cạnh Tranh

Báo cáo ESG 2025 gửi đi một thông điệp đanh thép: Giai đoạn “làm cho có” đã kết thúc. Chúng ta đang bước vào kỷ nguyên của hành động thực chất.

Doanh nghiệp thực hành ESG bài bản không chỉ để né tránh rủi ro pháp lý, mà đang biến nó thành lợi thế cạnh tranh độc tôn:

• Dễ dàng tiếp cận dòng vốn quốc tế giá rẻ.

• Được ưu tiên trong chuỗi cung ứng của các tập đoàn đa quốc gia.

• Tối ưu hóa chi phí vận hành (OPEX) nhờ tiết kiệm năng lượng.

📥 Tải Xuống Toàn Văn Báo Cáo

Để nắm bắt chi tiết các số liệu và tham khảo mô hình thành công, mời Quý doanh nghiệp tải xuống tài liệu đầy đủ tại đây.

👉 [TẢI TÀI LIỆU: PWC ESG PROGRESS TRACKER 2025]

Về Viện Đào Tạo & Tư Vấn IBS: Chúng tôi là đơn vị tiên phong đồng hành cùng doanh nghiệp Việt Nam trong hành trình chuyển đổi xanh, từ đào tạo nhân sự, tính toán dấu chân Carbon đến tư vấn chiến lược ESG tổng thể. Liên hệ ngay để nhận tư vấn 1:1.