Kiểm kê khí nhà kính ngành tài chính – ngân hàng: Xu hướng bắt buộc trong phát triển bền vững

Trong bối cảnh toàn cầu đang đẩy mạnh lộ trình hướng tới Net Zero và tăng cường minh bạch môi trường, kiểm kê khí nhà kính ngành tài chính – ngân hàng không còn là lựa chọn mang tính tự nguyện, mà đã trở thành một xu thế bắt buộc. 

Vậy vì sao ngành tài chính cần thực hiện kiểm kê khí nhà kính? Viện đào tạo IBS sẽ làm rõ những nội dung trọng tâm doanh nghiệp tài chính không nên bỏ qua.

Kiểm kê khí nhà kính ngành tài chính là gì?

Kiểm kê khí nhà kính ngành tài chính là quá trình đo lường, báo cáo và xác minh lượng khí nhà kính (GHG) phát sinh từ các hoạt động của tổ chức tài chính, bao gồm không chỉ hoạt động nội bộ (Scope 1, 2), mà quan trọng hơn là từ danh mục đầu tư, cho vay, bảo hiểm (Scope 3).

Khác với các ngành sản xuất hay công nghiệp nặng, phát thải trực tiếp của ngân hàng thường thấp. Tuy nhiên, lượng phát thải gián tiếp từ hoạt động tài trợ, đầu tư cho các dự án, doanh nghiệp phát thải cao lại chiếm tỷ trọng lớn.

Kiểm kê khí nhà kính ngành tài chính

Tại sao ngành tài chính, ngân hàng cần kiểm kê khí nhà kính?

Ngành tài chính, ngân hàng đang gián tiếp phát thải khối lượng carbon rất lớn

Theo báo cáo của Carbon Disclosure Project (CDP) năm 2020, phát thải gián tiếp từ các khoản đầu tư tài chính (Scope 3) của các ngân hàng lớn cao hơn 700 lần so với phát thải từ hoạt động vận hành trực tiếp (Scope 1 & 2). Điều này cho thấy, tuy hoạt động tài chính không trực tiếp thải ra nhiều khí nhà kính, nhưng lại gián tiếp tài trợ cho các ngành phát thải cao như năng lượng, xây dựng, vận tải…

Vì vậy, việc kiểm kê khí nhà kính ngành tài chính là điều bắt buộc nếu các ngân hàng muốn đánh giá chính xác tác động môi trường của mình và quản lý rủi ro phát thải trong danh mục đầu tư.

Ví dụ thực tế: Ngân hàng HSBC cho biết tổng lượng phát thải carbon từ danh mục cho vay và đầu tư của họ năm 2019 lên tới hơn 65 triệu tấn CO2 tương đương, trong khi phát thải từ chính hoạt động của họ chỉ chiếm chưa tới 0.1%.

Áp lực từ quốc tế và nhà đầu tư ngày càng tăng

Ngày càng nhiều tổ chức quốc tế và nhà đầu tư yêu cầu minh bạch về phát thải KNK:

  • IFRS (Hội đồng Chuẩn mực Báo cáo Tài chính Quốc tế) đã thành lập ISSB để thúc đẩy báo cáo tài chính bền vững, trong đó kiểm kê KNK là yếu tố then chốt.
  • Liên minh Net-Zero Banking Alliance (NZBA) – quy tụ hơn 140 ngân hàng toàn cầu cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Để đạt mục tiêu này, các ngân hàng phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính ngành tài chính một cách nghiêm túc, đặc biệt là với danh mục đầu tư và cho vay.

Tại Việt Nam, Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021–2030, yêu cầu các tổ chức tài chính tham gia thúc đẩy tài chính xanh và minh bạch phát thải khí nhà kính. Dự kiến trong tương lai gần, các báo cáo kiểm kê khí nhà kính ngành tài chính đang dần trở thành tiêu chí bắt buộc trong báo cáo phát triển bền vững của nhiều doanh nghiệp lớn, đặc biệt là ngân hàng.

Đáp ứng tiêu chí ESG và thu hút nhà đầu tư quốc tế

Hiện nay, hơn 90% nhà đầu tư tổ chức toàn cầu đang tích hợp các tiêu chí ESG (Môi trường – Xã hội – Quản trị) vào chiến lược đầu tư. Trong đó, kiểm kê khí nhà kính ngành tài chính là một trong những phần quan trọng nhất của báo cáo ESG nhằm:

  • Minh bạch rủi ro môi trường,
  • Cạnh tranh tốt hơn khi tiếp cận nguồn vốn xanh, trái phiếu bền vững,
  • Gia tăng niềm tin từ đối tác, khách hàng và cổ đông.
Tại sao ngành tài chính, ngân hàng cần kiểm kê khí nhà kính?

Lộ trình kiểm kê khí nhà kính ngành tài chính – ngân hàng theo ISO 14064-1

Xác định ranh giới hoạt động và phương pháp kiểm kê

  • Xác định phạm vi tổ chức: xác định các đơn vị, chi nhánh, công ty con thuộc phạm vi kiểm kê.
  • Xác định phạm vi hoạt động: phân loại các nguồn phát thải theo ba phạm vi:
    • Phạm vi 1: Phát thải trực tiếp từ các nguồn do tổ chức kiểm soát.
    • Phạm vi 2: Phát thải gián tiếp từ việc tiêu thụ điện năng, nhiệt năng hoặc hơi nước.
    • Phạm vi 3: Các phát thải gián tiếp khác, bao gồm chuỗi cung ứng, hoạt động đầu tư và dịch vụ bên ngoài.
  • Lựa chọn phương pháp kiểm kê phù hợp với đặc thù hoạt động của tổ chức.

Lựa chọn hệ số phát thải

  • Sử dụng hệ số phát thải do Bộ Tài nguyên và Môi trường công bố hoặc theo hướng dẫn của IPCC phù hợp với lĩnh vực hoạt động của tổ chức.

Thu thập số liệu hoạt động

  • Thu thập dữ liệu liên quan đến các nguồn phát thải đã xác định, bao gồm:
    • Lượng điện năng tiêu thụ.
    • Nhiên liệu sử dụng cho phương tiện vận chuyển.
    • Hoạt động đầu tư và tài trợ.
    • Dịch vụ thuê ngoài và chuỗi cung ứng.

Tính toán lượng phát thải khí nhà kính

  • Áp dụng công thức:
    • Lượng phát thải (tCO₂e) = Dữ liệu hoạt động × Hệ số phát thải × Hệ số làm nóng lên toàn cầu (GWP).
  • Tổng hợp kết quả tính toán cho từng nguồn phát thải.

Kiểm soát chất lượng kiểm kê

  • Đảm bảo tính chính xác, đầy đủ, nhất quán và minh bạch của dữ liệu thông qua:
    • Rà soát và xác minh dữ liệu thu thập.
    • Kiểm tra và hiệu chuẩn thiết bị đo lường.
    • Đào tạo nhân sự tham gia kiểm kê.
    • Thực hiện đánh giá nội bộ định kỳ.

Đánh giá mức độ không chắc chắn

  • Phân tích và đánh giá các yếu tố có thể ảnh hưởng đến độ chính xác của kết quả kiểm kê, từ đó đề xuất các biện pháp cải thiện.

Tính toán lại khi cần thiết

  • Thực hiện tính toán lại lượng phát thải trong các trường hợp:
    • Thay đổi ranh giới hoạt động hoặc nguồn phát thải.
    • Phát hiện sai sót trong phương pháp tính toán hoặc dữ liệu thu thập.
    • Kết quả kiểm kê thay đổi trên 10% so với báo cáo trước đó

Lập báo cáo kiểm kê khí nhà kính

  • Soạn thảo báo cáo theo mẫu quy định, bao gồm:
    • Mô tả tổ chức và phạm vi kiểm kê.
    • Phương pháp luận và giả định sử dụng.
    • Kết quả kiểm kê và phân tích.
    • Kế hoạch giảm thiểu phát thải (nếu có).
  • Trình báo cáo lên cơ quan có thẩm quyền và công bố thông tin theo yêu cầu
Lộ trình kiểm kê khí nhà kính ngành tài chính – ngân hàng theo ISO 14064-1

Chương trình đào tạo kiểm kê khí nhà kính ngành tài chính tại Viện đào tạo IBS

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp và thị trường tài chính toàn cầu chuyển mình mạnh mẽ theo hướng bền vững, các ngân hàng và tổ chức tài chính không thể đứng ngoài cuộc. 

Viện đào tạo IBS phối hợp cùng VOS – Học viện Tín chỉ Carbon triển khai chương trình đào tạo “Chuyên viên Tài chính Xanh: Làm chủ lộ trình Net Zero và Tín chỉ Carbon”. 

Chương trình được thiết kế theo chuẩn quốc tế, cập nhật thực tiễn triển khai tại Việt Nam, và đặc biệt được bảo chứng chứng nhận bởi Intertek – tổ chức kiểm định và chứng nhận hàng đầu thế giới.

Lợi ích khi tham gia chương trình đào tạo:

  • Nắm vững kiến thức & kỹ năng kiểm kê KNK theo ISO 14064-1, từ lý thuyết đến thực hành thực tế.
  • Hiểu rõ hệ thống pháp lý & tiêu chuẩn toàn cầu như GHG Protocol, PCAF, SBTi, TCFD và các quy định tại Việt Nam.
  • Thành thạo đo lường & lập báo cáo phát thải, áp dụng đúng chuẩn quốc tế.
  • Xây dựng lộ trình Net Zero hiệu quả, phù hợp với hoạt động của tổ chức tài chính.
  • Nhận diện & quản lý rủi ro khí hậu trong danh mục cho vay, đầu tư.
  • Gia tăng năng lực cạnh tranh, tiếp cận vốn xanh và tham gia thị trường tín chỉ carbon.
  • Mở rộng cơ hội nghề nghiệp trong lĩnh vực tài chính bền vững – xu hướng đang lên mạnh mẽ tại Việt Nam và quốc tế.

>>> Tìm hiểu chương trình đào tạo: Chuyên Viên Tài Chính Xanh: Làm Chủ Lộ Trình Net Zero Và Tín Chỉ Carbon

Góp phần phát triển kinh tế bền vững – ESG trong đầu tư tại Việt Nam

Kết luận

Ngành tài chính là “người nắm đòn bẩy” của quá trình chuyển đổi xanh. Nhưng để phân bổ vốn hiệu quả, phát triển sản phẩm tài chính bền vững và kiểm soát rủi ro khí hậu, tổ chức tài chính cần sở hữu năng lực kiểm kê khí nhà kính chuyên biệt.

Một chương trình đào tạo kiểm kê khí nhà kính ngành tài chính không chỉ giúp cá nhân nâng cao chuyên môn, mà còn là giải pháp giúp tổ chức xây dựng hệ thống đo lường – báo cáo – hành động phù hợp với chuẩn mực quốc tế.

Công ty Cổ Phần Viện Đào Tạo & Tư Vấn Giải Pháp Doanh Nghiệp IBS

Viện Đào Tạo IBS

Chào bạn 👋 Nhấn vào nút bên dưới để trò chuyện cùng chúng tôi qua Messenger nhé!’

Powered by ThemeAtelier