Làm sao để có tín chỉ carbon hợp pháp và minh bạch?
Trong bối cảnh thị trường carbon tại Việt Nam đang từng bước hình thành, cụ thể hóa qua Nghị định 06/2022/NĐ-CP, nhiều doanh nghiệp đặt ra câu hỏi: Làm sao để có tín chỉ carbon hợp pháp, minh bạch và đủ điều kiện giao dịch trên sàn?
Đây không chỉ là vấn đề về kỹ thuật tính toán phát thải, mà còn liên quan đến quy trình giám sát, thẩm định và công nhận theo chuẩn quốc tế.
Viện đào tạo IBS sẽ giúp bạn hiểu rõ lộ trình, điều kiện và những lưu ý để có được tín chỉ carbon một cách hợp lệ và đáng tin cậy.
Tín chỉ carbon là gì? Vì sao doanh nghiệp cần sở hữu?
Tín chỉ carbon là chứng chỉ xác nhận rằng một đơn vị (doanh nghiệp, tổ chức, dự án…) đã giảm được 1 tấn khí CO₂ (hoặc khí nhà kính tương đương – CO₂e) khỏi khí quyển, thông qua các biện pháp cụ thể như:
- Cải tiến công nghệ để giảm phát thải
- Sử dụng năng lượng tái tạo
- Trồng rừng và bảo vệ sinh khối
- Quản lý chất thải hiệu quả
Việc sở hữu tín chỉ carbon giúp doanh nghiệp bù đắp phần phát thải vượt mức, tuân thủ các cam kết giảm phát thải, đồng thời nâng cao điểm số ESG và tạo uy tín trên thị trường quốc tế.
Tuy nhiên, làm sao để có tín chỉ carbon không đơn thuần chỉ là giảm phát thải – mà phải thực hiện theo quy trình đạt chuẩn, có thể đo lường, kiểm chứng và được công nhận chính thức.
Lợi ích khi sở hữu tín chỉ carbon
Thúc đẩy phát triển bền vững
Thị trường tín chỉ carbon tạo ra nguồn thu nhập bền vững cho các hoạt động giảm phát thải như trồng rừng, bảo vệ rừng và phát triển năng lượng tái tạo. Khi các tổ chức, doanh nghiệp và địa phương được cấp tín chỉ carbon nhờ vào các dự án thân thiện với môi trường, họ có thể bán lại những tín chỉ này để tái đầu tư vào các sáng kiến xanh.
Bên cạnh đó, thị trường carbon góp phần thúc đẩy hợp tác quốc tế trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu. Các quốc gia phát triển có thể hỗ trợ tài chính cho những nước đang phát triển thông qua việc mua tín chỉ carbon – tạo điều kiện để những quốc gia này thực hiện các cam kết khí hậu và chuyển đổi năng lượng hiệu quả hơn.
Giảm phát thải khí nhà kính
Cơ chế giao dịch tín chỉ carbon tạo động lực kinh tế rõ rệt cho các doanh nghiệp trong việc cắt giảm lượng khí thải. Nếu phát thải vượt quá hạn ngạch, doanh nghiệp phải mua tín chỉ carbon bổ sung, từ đó khuyến khích họ đầu tư vào công nghệ sạch và nâng cao hiệu suất năng lượng.
Khi giá carbon tăng, chi phí phát thải cao sẽ thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi sang sử dụng năng lượng tái tạo và áp dụng quy trình sản xuất ít phát thải hơn. Đây chính là bước tiến thiết thực hướng đến nền kinh tế trung hòa carbon.
Tăng cường hiệu quả kinh tế
Thị trường carbon được xem là công cụ chính sách hiệu quả để giảm phát thải khí nhà kính với chi phí tối ưu. Thay vì áp dụng một mức cắt giảm cố định cho mọi đối tượng, thị trường cho phép phân bổ nguồn lực linh hoạt, nơi các đơn vị có chi phí giảm phát thải thấp hơn có thể bán tín chỉ cho các đơn vị có chi phí cao hơn.
Ngoài ra, việc định lượng và chứng nhận tín chỉ carbon góp phần nâng cao tính minh bạch và hiệu quả trong công tác quản lý khí thải, hỗ trợ quá trình hoạch định chính sách và thực thi các cam kết môi trường.
Nâng cao uy tín và hình ảnh tổ chức
Sở hữu và tham gia vào thị trường tín chỉ carbon – đặc biệt là tín chỉ carbon rừng – thể hiện cam kết rõ ràng của doanh nghiệp, tổ chức đối với phát triển bền vững và trách nhiệm xã hội. Đây cũng là một yếu tố quan trọng trong việc xây dựng hình ảnh thương hiệu xanh, thu hút nhà đầu tư, đối tác và người tiêu dùng có ý thức về môi trường.
Tương tự như các thị trường đầu tư khác, thị trường tín chỉ carbon hoạt động dựa trên những tiêu chuẩn chặt chẽ. Việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế như VCS, Gold Standard giúp minh bạch hóa thông tin, đánh giá chính xác tác động của các dự án và tạo điều kiện thuận lợi để nhà đầu tư đưa ra quyết định.
Góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu
Cuối cùng, nhưng không kém phần quan trọng, thị trường tín chỉ carbon đóng góp trực tiếp vào mục tiêu toàn cầu trong việc giảm phát thải khí nhà kính. Thông qua việc hỗ trợ các dự án bảo vệ và phục hồi rừng – đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam có tiềm năng tạo ra 50–70 triệu tấn tín chỉ carbon – thị trường này đang dần trở thành công cụ thiết yếu trong công cuộc ứng phó với biến đổi khí hậu.
Làm sao để có tín chỉ carbon hợp pháp?
1. Xác định và lựa chọn dự án đủ điều kiện
Làm sao để có tín chỉ carbon nếu không bắt đầu từ việc xác định đúng dự án? Doanh nghiệp cần triển khai dự án có khả năng giảm phát thải thực sự, như:
- Dự án chuyển đổi nhiên liệu sạch
- Dự án sử dụng năng lượng tái tạo
- Dự án trồng rừng, hấp thụ CO₂
- Dự án xử lý rác thải hữu cơ, phát sinh methane…
Dự án cần được thiết kế đúng phương pháp luận và thuộc nhóm được chấp thuận bởi cơ quan quản lý nhà nước hoặc các tổ chức quốc tế như Verra (VCS), Gold Standard.
2. Tính toán phát thải và lượng giảm phát thải
Đây là bước cốt lõi để trả lời câu hỏi làm sao để có tín chỉ carbon. Doanh nghiệp cần tiến hành kiểm kê khí nhà kính theo chuẩn quốc tế như ISO 14064-1, GHG Protocol hoặc theo hướng dẫn của Bộ TN&MT.
Cách tính: Tín chỉ carbon = Lượng phát thải theo kịch bản cơ sở – Lượng phát thải thực tế sau cải tiến
Kết quả này cần được thể hiện qua hồ sơ MRV (Đo lường – Báo cáo – Thẩm định).
3. Thẩm định và xác minh độc lập
Dù bạn tính đúng, nhưng làm sao để có tín chỉ carbon được công nhận nếu không có bên thứ ba xác minh? Đây là yêu cầu bắt buộc để tín chỉ hợp pháp và đủ điều kiện giao dịch.
Doanh nghiệp cần thuê các tổ chức kiểm định được công nhận như:
- Intertek
- SGS
- TUV SUD
- VERRA
Quy trình bao gồm kiểm tra hồ sơ, dữ liệu, phương pháp và mức độ tin cậy của báo cáo giảm phát thải.
4. Đăng ký và phê duyệt tín chỉ carbon
Sau khi được xác minh, dự án sẽ được đăng ký và cấp tín chỉ carbon. Tùy thị trường, có thể đăng ký:
- Sàn giao dịch tín chỉ carbon trong nước (theo Nghị định 06/2022) – áp dụng cho thị trường bắt buộc
- Các registry quốc tế (Verra, Gold Standard…) – áp dụng cho thị trường tự nguyện
Đây là bước chính thức hóa việc sở hữu tín chỉ, giúp doanh nghiệp có thể bù đắp hoặc bán lại tín chỉ trên thị trường.
5. Báo cáo định kỳ và đảm bảo minh bạch
Làm sao để có tín chỉ carbon minh bạch? Doanh nghiệp cần duy trì báo cáo định kỳ, cập nhật kết quả thực hiện dự án, tuân thủ đầy đủ quy trình MRV để đảm bảo độ tin cậy trong suốt vòng đời tín chỉ.
Những lưu ý để sở hữu tín chỉ carbon đúng chuẩn
- Không nên “tự tính rồi tự công nhận” – phải có xác minh từ đơn vị độc lập
- Lựa chọn đúng phương pháp luận được công nhận
- Lưu trữ hồ sơ, dữ liệu đầy đủ trong suốt vòng đời dự án
- Tách biệt tín chỉ sử dụng nội bộ và tín chỉ giao dịch
- Thường xuyên cập nhật chính sách mới từ Bộ TN&MT và quốc tế
Nếu bạn còn băn khoăn làm sao để có tín chỉ carbon phù hợp với mô hình doanh nghiệp mình, đừng tự xử lý một cách đơn lẻ – hãy tìm đến các tổ chức chuyên môn để được hướng dẫn bài bản.
IBS – Đồng hành cùng doanh nghiệp trên hành trình tín chỉ carbon
Trong bối cảnh thị trường tín chỉ carbon đang dần hình thành tại Việt Nam, việc chuẩn bị kiến thức và năng lực nội bộ là yếu tố sống còn để doanh nghiệp không chỉ đáp ứng yêu cầu pháp lý, mà còn chủ động chiếm lợi thế cạnh tranh.
Viện Đào tạo IBS là đơn vị hợp tác độc quyền với VOS triển khai chương trình đào tạo Kiểm kê khí nhà kính theo tiêu chuẩn ISO 14064-1 và xây dựng lộ trình Net-Zero.
Chương trình được thiết kế theo chuẩn quốc tế, cập nhật sát thực tiễn triển khai tại Việt Nam và đặc biệt có sự bảo chứng chứng chỉ bởi Intertek – tổ chức kiểm định và chứng nhận uy tín toàn cầu.
Không chỉ dừng lại ở đào tạo, Viện Đào tạo IBS cung cấp một hệ sinh thái giải pháp toàn diện, gồm:
- Đào tạo con người
- Tư vấn chiến lược & phát triển đội ngũ
- Kết nối giao thương
- Khai vấn & Coaching thực chiến
Liên hệ IBS ngay hôm nay để được tư vấn và cùng bắt đầu hành trình Net Zero phù hợp, hiệu quả và bền vững cho doanh nghiệp của bạn.
Công ty Cổ Phần Viện Đào Tạo & Tư Vấn Giải Pháp Doanh Nghiệp IBS
- Địa chỉ: 35 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp. HCM
- Website: ibsglobal.vn
- Email: info@ibsglobal.vn
- Facebook: https://www.facebook.com/ibsglobal.vn/
- Youtube: youtube.com/@ViệnĐàoTạoIBS
