Trong bối cảnh toàn cầu hóa và biến đổi khí hậu ngày càng rõ nét, ESG trong doanh nghiệp đang trở thành tiêu chí quan trọng giúp các tổ chức phát triển bền vững, thu hút nhà đầu tư và xây dựng hình ảnh thương hiệu có trách nhiệm. Tại Việt Nam, khái niệm này vẫn còn khá mới mẻ nhưng ngày càng được quan tâm bởi các doanh nghiệp hướng đến tăng trưởng dài hạn.
Vậy ESG là gì? Tại sao ESG lại quan trọng trong chiến lược phát triển doanh nghiệp? Và làm sao để triển khai ESG hiệu quả tại Việt Nam? Hãy cùng IBS tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
ESG trong doanh nghiệp là gì?
ESG là viết tắt của Environmental (Môi trường), Social (Xã hội) và Governance (Quản trị doanh nghiệp). Đây là ba trụ cột cơ bản để đánh giá mức độ phát triển bền vững và trách nhiệm xã hội của một doanh nghiệp.
- Environmental (Môi trường): Đánh giá tác động của doanh nghiệp đến môi trường như lượng khí thải, sử dụng năng lượng, xử lý chất thải, tài nguyên thiên nhiên…
- Social (Xã hội): Xem xét trách nhiệm xã hội như quyền lợi người lao động, bình đẳng giới, sự đóng góp cho cộng đồng, an toàn lao động…
- Governance (Quản trị doanh nghiệp): Đề cập đến cách thức điều hành, tính minh bạch, cơ cấu quản trị, chống tham nhũng, bảo vệ quyền lợi cổ đông, …
ESG trong doanh nghiệp là việc tích hợp ba yếu tố trên vào toàn bộ quá trình vận hành, ra quyết định và chiến lược phát triển của tổ chức. Thay vì chỉ tập trung vào lợi nhuận ngắn hạn, ESG trong doanh nghiệp hướng đến mục tiêu tăng trưởng bền vững, có trách nhiệm và minh bạch, nhằm gia tăng giá trị lâu dài cho cả doanh nghiệp và cộng đồng.
Vì sao ESG trong doanh nghiệp ngày càng được quan tâm?
Từ các tập đoàn đa quốc gia đến các công ty khởi nghiệp, ESG trong doanh nghiệp đang dần trở thành một tiêu chuẩn được nhà đầu tư, đối tác và người tiêu dùng xem xét khi đánh giá giá trị của doanh nghiệp.
Không chỉ là yếu tố đạo đức hay xã hội, ESG giờ đây còn tác động trực tiếp đến hiệu quả tài chính, khả năng gọi vốn, tiếp cận thị trường và giữ chân nhân sự chất lượng cao.
Lợi ích của ESG trong doanh nghiệp
Việc áp dụng ESG trong doanh nghiệp không chỉ giúp tổ chức đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế mà còn mang lại giá trị thực tiễn rõ rệt ở cả ngắn hạn và dài hạn. Dưới đây là các lợi ích nổi bật giúp doanh nghiệp gia tăng nội lực và phát triển bền vững:
Nâng cao hiệu quả đầu tư và khả năng tiếp cận vốn
Ngày càng nhiều quỹ đầu tư trên toàn cầu ưu tiên các doanh nghiệp có chiến lược phát triển bền vững. Trong năm 2023, các quỹ đầu tư theo tiêu chí ESG đã quản lý khối tài sản trị giá hơn 35.000 tỷ USD – chiếm 36% tổng tài sản đầu tư toàn cầu.
Do đó, ESG trong doanh nghiệp giúp nâng cao uy tín với các tổ chức tài chính, gia tăng khả năng tiếp cận các nguồn vốn xanh, đồng thời cải thiện hiệu suất danh mục đầu tư. Báo cáo từ BlackRock cho thấy, cổ phiếu của các công ty đạt chứng nhận ESG tăng trung bình 5–10% sau 3 năm. Hơn nữa, theo Morningstar, gần 60% quỹ ESG có hiệu suất vượt trội so với các quỹ truyền thống trong thập kỷ qua.
Quản lý rủi ro toàn diện và hiệu quả hơn
Một trong những vai trò quan trọng nhất của ESG trong doanh nghiệp là khả năng phòng ngừa và kiểm soát rủi ro từ sớm. Theo dữ liệu từ MSCI, các doanh nghiệp chú trọng ESG có xu hướng ít đối mặt với rủi ro pháp lý, khủng hoảng môi trường và sự cố truyền thông – từ đó giảm thiểu tới 20% tổn thất khi khủng hoảng xảy ra.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực xã hội ngày càng tăng, ESG đóng vai trò như một “lá chắn quản trị” giúp doanh nghiệp giữ vững ổn định và duy trì uy tín thị trường.
Tối ưu chi phí vận hành và sử dụng tài nguyên
ESG trong doanh nghiệp còn giúp tối ưu chi phí nhờ các sáng kiến tiết kiệm năng lượng, tái chế, giảm thiểu lãng phí và cải tiến quy trình sản xuất.
OECD ghi nhận rằng các doanh nghiệp áp dụng công nghệ xanh, sử dụng năng lượng hiệu quả và thay đổi bao bì thân thiện với môi trường có thể tiết kiệm từ 10–20% chi phí hoạt động hàng năm. Ví dụ, chuyển sang đèn LED, cải tiến quy trình logistics, sử dụng nguyên vật liệu tái chế,… đều là những bước đi cụ thể mang lại hiệu quả thực tế.
Tạo lợi thế cạnh tranh vượt trội
Việc tích hợp ESG trong doanh nghiệp giúp xây dựng hình ảnh tổ chức minh bạch, có trách nhiệm và vì cộng đồng – đây là những giá trị mà khách hàng, nhà đầu tư và xã hội hiện đại đặc biệt quan tâm.
McKinsey cho biết, hơn 70% người tiêu dùng sẵn sàng trả thêm 5% cho sản phẩm thân thiện với môi trường. 88% khách hàng trung thành hơn với doanh nghiệp thực hiện các cam kết ESG rõ ràng. Đồng thời, tổ chức có sáng kiến ESG thường ghi điểm cao hơn về sự hài lòng của nhân viên – một yếu tố then chốt để giữ chân nhân tài và tạo sức mạnh nội lực bền vững.
Hỗ trợ tuyển dụng và giữ chân nhân sự chất lượng cao
Một môi trường làm việc tử tế, công bằng và có định hướng phát triển bền vững luôn là điều mà người lao động hiện đại tìm kiếm. Nghiên cứu từ Harvard Business Review cho thấy, các doanh nghiệp triển khai ESG có tỷ lệ giữ chân nhân sự cao hơn 25%, đồng thời giảm đáng kể chi phí tuyển dụng và đào tạo mới.
Bên cạnh đó, khảo sát của IBM cho biết 71% người tìm việc tại Việt Nam mong muốn làm việc cho các công ty có định hướng ESG rõ ràng. Điều này cho thấy, ESG trong doanh nghiệp không chỉ là thước đo cho hiệu quả kinh doanh, mà còn là yếu tố quyết định năng lực thu hút nhân sự chất lượng trong kỷ nguyên mới.
Thực trạng ESG trong doanh nghiệp tại Việt Nam
Tại Việt Nam, ESG vẫn là một khái niệm mới, chủ yếu được các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp niêm yết hoặc quy mô lớn triển khai. Tuy nhiên, nhận thức về tầm quan trọng của ESG trong doanh nghiệp đang tăng lên rõ rệt, nhờ:
- Áp lực từ thị trường quốc tế: Doanh nghiệp xuất khẩu sang EU, Mỹ, Nhật Bản… buộc phải chứng minh cam kết ESG.
- Chính sách trong nước: Luật Bảo vệ Môi trường, Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, và lộ trình Net Zero đến 2050 đang tạo “đòn bẩy” để doanh nghiệp triển khai ESG.
- Yêu cầu từ nhà đầu tư & ngân hàng: Nhiều tổ chức tài chính đang đánh giá hồ sơ ESG khi xem xét khoản vay, đầu tư hay IPO.
Một số thách thức chính khi triển khai ESG tại Việt Nam bao gồm:
- Thiếu hiểu biết và chuyên môn về ESG
- Hạn chế về nguồn lực tài chính, nhân sự để triển khai bài bản
- Thiếu khung hướng dẫn và chính sách cụ thể từ cơ quan quản lý
- Thiếu dữ liệu và hệ thống đo lường hiệu suất ESG
Dù còn nhiều khó khăn, nhưng ESG trong doanh nghiệp tại Việt Nam được kỳ vọng sẽ phát triển mạnh mẽ hơn trong 3–5 năm tới khi nhà đầu tư và người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến yếu tố bền vững.
Cách triển khai ESG trong doanh nghiệp
Việc tích hợp ESG không phải là một chiến dịch ngắn hạn, mà là một quá trình dài hạn đòi hỏi doanh nghiệp phải có chiến lược rõ ràng và hành động cụ thể. Dưới đây là các bước triển khai ESG trong doanh nghiệp một cách bài bản:
Đánh giá hiện trạng và mức độ sẵn sàng ESG
Trước khi bắt đầu, doanh nghiệp cần nhìn lại nội lực của mình:
- Doanh nghiệp đã làm tốt những yếu tố nào thuộc ESG?
- Những rủi ro và khoảng trống nào chưa được xử lý?
Việc đánh giá này là nền tảng để xây dựng lộ trình ESG phù hợp với quy mô và đặc thù từng doanh nghiệp.
Xác định các vấn đề ESG trọng yếu
Không phải doanh nghiệp nào cũng cần tập trung toàn bộ vào tất cả yếu tố E – S – G. Việc xác định các vấn đề trọng yếu liên quan trực tiếp đến mô hình kinh doanh, ngành nghề, thị trường và các bên liên quan sẽ giúp triển khai ESG có trọng tâm và hiệu quả.
Đối thoại với các bên liên quan
ESG trong doanh nghiệp không thể tách rời khỏi cộng đồng, khách hàng, nhân viên và đối tác. Việc thường xuyên tổ chức đối thoại, khảo sát hoặc hội thảo với các bên liên quan giúp doanh nghiệp hiểu rõ kỳ vọng từ xã hội và thị trường để điều chỉnh chiến lược phù hợp.
Xây dựng chiến lược ESG gắn với mục tiêu phát triển bền vững
Chiến lược ESG phải được tích hợp trong tổng thể chiến lược phát triển doanh nghiệp, không thể là một hoạt động riêng lẻ. Cần xác định rõ mục tiêu ESG ngắn hạn, trung hạn và dài hạn – gắn chặt với tài chính, vận hành, nhân sự và thương hiệu.
Hoạch định kế hoạch hành động ESG theo lộ trình cụ thể
Chiến lược nếu không đi kèm kế hoạch hành động rõ ràng sẽ khó tạo ra kết quả. Doanh nghiệp cần phân chia lộ trình triển khai theo từng giai đoạn, chỉ định người phụ trách, ngân sách và thời gian cụ thể – kèm theo chỉ số đo lường minh bạch.
Truyền thông nội bộ & đào tạo đội ngũ
Để ESG trong doanh nghiệp được triển khai hiệu quả, yếu tố con người đóng vai trò quyết định. Doanh nghiệp cần truyền thông rõ ràng về tầm quan trọng của ESG và tổ chức đào tạo để toàn bộ nhân sự – đặc biệt là đội ngũ quản lý – hiểu đúng, làm đúng.
Đo lường – Báo cáo – Kiểm toán ESG
Không thể quản trị thứ không thể đo lường. Doanh nghiệp cần xây dựng bộ chỉ số ESG riêng, đo lường định kỳ, lập báo cáo minh bạch (theo tiêu chuẩn quốc tế như GRI, SASB…), và nếu có thể, mời đơn vị kiểm toán ESG độc lập nhằm tăng tính tin cậy.
Cải tiến liên tục
Thế giới ESG luôn thay đổi theo công nghệ, chính sách và kỳ vọng xã hội. Doanh nghiệp cần thường xuyên cập nhật xu hướng ESG mới, điều chỉnh kế hoạch, học hỏi từ chính quá trình triển khai để cải thiện từng bước – liên tục, bền vững.
Một số ngành nghề tiêu biểu đã triển khai ESG tại Việt Nam
Ngành bất động sản
Doanh nghiệp bất động sản đang dần dịch chuyển từ mô hình phát triển dự án thuần túy sang hướng phát triển đô thị bền vững. Các tiêu chí ESG được tích hợp vào:
- Thiết kế công trình tiết kiệm năng lượng
- Quản lý chất thải xây dựng
- Sử dụng vật liệu thân thiện với môi trường
- Minh bạch trong quản trị rủi ro và vận hành quỹ đầu tư dự án
Nhiều tập đoàn lớn trong ngành như Novaland, CapitalLand, Keppel Land đã đưa ESG trở thành yếu tố then chốt trong chiến lược phát triển dự án dài hạn.
Ngành vật liệu xây dựng
Với đặc thù là ngành tiêu thụ nhiều năng lượng và phát thải CO₂, ESG trong ngành vật liệu xây dựng tập trung vào việc:
- Đổi mới công nghệ sản xuất giảm phát thải
- Sử dụng nguyên liệu tái chế hoặc có nguồn gốc bền vững
- Tăng hiệu quả quản lý chất thải rắn
- Tuân thủ các tiêu chuẩn môi trường khắt khe trong nước và quốc tế
Các doanh nghiệp như SCG, INSEE, Viglacera đang triển khai mạnh các sáng kiến ESG để vừa nâng cao hiệu quả sản xuất, vừa đáp ứng yêu cầu thị trường xuất khẩu.
Ngành dược phẩm – thiết bị y tế
ESG trong ngành dược và y tế tập trung vào ba trụ cột: đạo đức sản xuất – minh bạch thông tin – trách nhiệm với cộng đồng. Các doanh nghiệp đang hướng đến:
- Quản lý chuỗi cung ứng dược phẩm bền vững
- Đảm bảo tiêu chuẩn sản xuất và kiểm nghiệm nghiêm ngặt
- Hạn chế rác thải y tế và bao bì nhựa dùng một lần
- Thúc đẩy chương trình tiếp cận y tế công bằng
Nhiều công ty dược nội địa và FDI tại Việt Nam đã bắt đầu công bố báo cáo ESG và cải thiện quản trị nội bộ theo hướng minh bạch – nhân văn – hiệu quả.
Ngành bảo hiểm
Trong lĩnh vực bảo hiểm, ESG thể hiện rõ trong việc thiết kế sản phẩm, quản trị rủi ro và trách nhiệm với khách hàng. Nhiều doanh nghiệp bảo hiểm đã:
- Phát triển sản phẩm bảo hiểm xanh, bảo hiểm bền vững
- Tích hợp tiêu chí ESG trong chiến lược đầu tư vốn
- Xây dựng hệ thống phản hồi khách hàng minh bạch
- Tăng cường phúc lợi cho nhân sự và quản trị rủi ro đạo đức
Ngành ngân hàng – tài chính:
Ngành ngân hàng là một trong những lĩnh vực triển khai ESG sớm và mạnh mẽ nhất tại Việt Nam. Các ngân hàng thương mại như BIDV, VIB, TPBank hay Techcombank đang tích cực ứng dụng ESG thông qua:
- Xây dựng chính sách tín dụng xanh
- Phát hành trái phiếu bền vững
- Kiểm kê khí nhà kính theo chuẩn ISO 14064
- Áp dụng tiêu chí ESG trong đánh giá rủi ro đầu tư
Bên cạnh đó, nhiều ngân hàng đã công bố chiến lược Net Zero dài hạn, thể hiện vai trò trung gian tài chính có trách nhiệm trong nền kinh tế xanh.
IBS – Đồng hành cùng doanh nghiệp triển khai ESG hiệu quả
Triển khai ESG trong doanh nghiệp là hành trình dài hạn, đòi hỏi sự hiểu đúng, làm đúng và đồng hành đúng người. Tại IBS – Viện Đào tạo và Tư vấn Giải pháp Doanh nghiệp, chúng tôi cung cấp hệ sinh thái giải pháp toàn diện gồm:
- Đào tạo & Coaching thực chiến
- Tư vấn chiến lược & phát triển đội ngũ
- Kết nối giao thương
Viện Đào tạo IBS là đơn vị hợp tác độc quyền với VOS triển khai chương trình đào tạo Kiểm kê khí nhà kính theo tiêu chuẩn ISO 14064-1 và xây dựng lộ trình Net-Zero dành cho các ngân hàng và tổ chức tài chính tại Việt Nam.
Chương trình được thiết kế theo chuẩn quốc tế, cập nhật sát thực tiễn triển khai tại Việt Nam và đặc biệt có sự bảo chứng chứng chỉ bởi Intertek – tổ chức kiểm định và chứng nhận uy tín toàn cầu. Đồng hành cùng chương trình còn có Trường Chính sách công PRD – đơn vị nghiên cứu và đào tạo chuyên sâu về chính sách phát triển bền vững và ESG. Với vai trò là đối tác học thuật, PRD đóng góp quan trọng trong việc xây dựng nền tảng kiến thức, giúp học viên hiểu rõ hơn về bối cảnh phát triển ESG tại Việt Nam và toàn cầu.
Sự hợp tác giữa Viện đào tạo IBS, VOS Holdings, Trường Chính sách công PRD và Intertek thể hiện vai trò tiên phong của IBS trong việc kết nối doanh nghiệp với các tiêu chuẩn, mạng lưới chuyên gia và khung chính sách ESG quốc tế. Việc sở hữu chứng chỉ từ chương trình không chỉ nâng cao năng lực triển khai ESG mà còn khẳng định uy tín chuyên môn của người học trong mắt nhà tuyển dụng, đối tác và các tổ chức trong nước và quốc tế.
Liên hệ IBS ngay hôm nay để được tư vấn và cùng bắt đầu lộ trình ESG phù hợp, hiệu quả và bền vững cho doanh nghiệp của bạn.
Công ty Cổ Phần Viện Đào Tạo & Tư Vấn Giải Pháp Doanh Nghiệp IBS
- 35 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Nguyễn Thái Bình, Quận 1, Tp. HCM
- Website: ibsglobal.vn
- Email: info@ibsglobal.vn
- Facebook: https://www.facebook.com/ibsglobal.vn/
- Youtube: youtube.com/@ViệnĐàoTạoIBS
