📘 Báo cáo tổng hợp: Lộ trình Việt Nam tiến tới kiểm kê khí nhà kính bắt buộc – Từ Nghị định 06/2022/NĐ-CP đến nay

🌿 Trong bối cảnh toàn cầu hướng tới mục tiêu Net Zero 2050, Việt Nam đang từng bước hoàn thiện khung pháp lý về kiểm kê và giảm phát thải khí nhà kính (KNK).
Việc kiểm kê không chỉ là yêu cầu pháp lý, mà còn là điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn tài chính xanh, mở rộng thị trường và khẳng định năng lực phát triển bền vững.

Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nắm rõ lộ trình Việt Nam tiến tới kiểm kê KNK bắt buộc, từ Nghị định 06/2022/NĐ-CP đến nay.

🔎 1️⃣ Nghị định 06/2022/NĐ-CP – Bước khởi đầu cho kiểm kê khí nhà kính tại Việt Nam

📅 Ban hành ngày 07/01/2022, Nghị định 06/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn, là văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Bảo vệ môi trường 2020 (Điều 91, 92, 139).

Một số điểm nổi bật:
✅ Xác định kiểm kê khí nhà kính là hoạt động thu thập, đo lường, tính toán lượng phát thải và hấp thụ KNK trong phạm vi xác định.
✅ Quy định rõ đối tượng, phạm vi và trách nhiệm của cơ quan quản lý và các cơ sở phát thải.
✅ Giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì xây dựng danh mục cơ sở phải kiểm kê KNK, gồm các cơ sở phát thải từ 3.000 tấn CO₂ tương đương/năm trở lên, và định kỳ 2 năm cập nhật danh sách.

📗 Đây là nền tảng pháp lý quan trọng để Việt Nam tiến tới quản trị phát thải và phát triển thị trường carbon quốc gia.

 2️⃣ Lộ trình triển khai: Từ kiểm kê tự nguyện đến bắt buộc

🕐 Giai đoạn 2022 – 2025: Chuẩn bị và hướng dẫn kỹ thuật

• Xây dựng hệ thống pháp lý, hướng dẫn kỹ thuật kiểm kê KNK theo tiêu chuẩn quốc tế (GHG Protocol, ISO 14064).
• Ban hành danh mục các cơ sở phải kiểm kê khí nhà kính.
• Tổ chức tập huấn, hướng dẫn doanh nghiệp tự thu thập và báo cáo dữ liệu phát thải.

🕑 Giai đoạn từ 2026 trở đi: Thực hiện kiểm kê và giám sát bắt buộc

• Các cơ sở thuộc danh mục sẽ phải thực hiện kiểm kê KNK định kỳ, xây dựng kế hoạch giảm phát thải và báo cáo lên Bộ TN&MT.
• Cơ quan nhà nước sẽ tiến hành thẩm định, kiểm tra, giám sát việc thực hiện.
• Dữ liệu phát thải trở thành căn cứ để doanh nghiệp được tham gia thị trường carbon, nhận hỗ trợ tài chính xanh và chứng nhận phát triển bền vững.

📜 Đặc biệt, Nghị định 119/2025/NĐ-CP (có hiệu lực từ 01/8/2025) đã sửa đổi, bổ sung nhiều quy định của Nghị định 06/2022, làm rõ hơn trách nhiệm kiểm kê KNK cấp tỉnh, cấp cơ sở và cơ chế kiểm chứng, thẩm định.

🌍 3️⃣ Vai trò của kiểm kê khí nhà kính trong chiến lược quốc gia

Kiểm kê khí nhà kính không chỉ giúp Nhà nước quản lý phát thải mà còn:

✅ Xác định “dấu chân carbon” – dữ liệu nền cho kế hoạch giảm phát thải của từng doanh nghiệp.
✅ Đánh giá rủi ro môi trường – khí hậu để các tổ chức tài chính, nhà đầu tư ra quyết định cấp vốn.
✅ Hỗ trợ tham gia thị trường carbon, góp phần vào cam kết giảm phát thải quốc gia.
✅ Tăng năng lực cạnh tranh xuất khẩu, đặc biệt trong bối cảnh EU áp dụng Cơ chế CBAM (thuế carbon biên giới) từ năm 2026.

👉 Có thể nói, kiểm kê khí nhà kính là “bước đầu tiên” để doanh nghiệp chứng minh năng lực xanh trong hành trình hội nhập quốc tế.

⚙️ 4️⃣ Thách thức và khuyến nghị cho doanh nghiệp

⚠️ Thách thức hiện nay

• Thiếu hệ thống dữ liệu phát thải chính xác, đầy đủ.
• Nhiều doanh nghiệp chưa quen với phương pháp tính toán, chuẩn GHG Protocol hoặc ISO 14064.
• Chi phí triển khai kiểm kê và đào tạo nhân sự còn cao, đặc biệt với SME.
• Cơ chế thẩm định, công nhận kết quả kiểm kê vẫn đang hoàn thiện.

💡 Khuyến nghị thực tiễn

✅ Chủ động thực hiện kiểm kê sớm – không chờ đến khi bắt buộc.
✅ Thiết lập hệ thống đo lường và thu thập dữ liệu phát thải chuẩn hóa.
✅ Đào tạo đội ngũ nội bộ hiểu quy trình kiểm kê, quản lý năng lượng, lập báo cáo định kỳ.
✅ Tích hợp kế hoạch giảm phát thải vào chiến lược phát triển bền vững và ESG.
✅ Hợp tác với đơn vị tư vấn uy tín để đảm bảo độ chính xác, minh bạch và phù hợp tiêu chuẩn quốc tế.

📊 5️⃣ Kết luận: Doanh nghiệp hành động sớm – Lợi thế đi trước

Lộ trình từ Nghị định 06/2022/NĐ-CP đến Nghị định 119/2025/NĐ-CP cho thấy Việt Nam đang chuyển mạnh từ giai đoạn chuẩn bị pháp lý sang thực thi bắt buộc.

🔹 Kiểm kê khí nhà kính không chỉ là nghĩa vụ pháp lý, mà là bước chiến lược giúp doanh nghiệp:

• Tiếp cận vốn tài chính xanh;
• Mở rộng thị trường xuất khẩu bền vững;
• Và khẳng định vị thế tiên phong trong chuyển đổi xanh quốc gia.

🎁 Tải tài liệu miễn phí: Hướng dẫn kiểm kê khí nhà kính cho doanh nghiệp