Các mô hình Net Zero trong doanh nghiệp quốc tế: Từ chiến lược đến chuyển hóa
Bạn đang định hình chiến lược phát triển bền vững cho doanh nghiệp, nhưng liệu mô hình Net Zero nào là phù hợp nhất?
Trong một thế giới mà yêu cầu ESG ngày càng trở thành “giấy thông hành” để tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu, lựa chọn đúng mô hình Net Zero trong doanh nghiệp không chỉ là bước đi chiến lược mà còn là quyết định sống còn.
Hãy cùng Viện Đào Tạo IBS tìm hiểu những mô hình thành công trên thế giới – từ Microsoft đến các doanh nghiệp châu Á – để thấy rằng: mỗi doanh nghiệp có thể chọn một lối đi riêng, nhưng tư duy bền vững là điểm đến chung.
Mô hình Net Zero không phải là đích đến, mà là cách doanh nghiệp tự tái cấu trúc để bền vững hơn
Nếu bạn đang là CEO hoặc giám đốc điều hành, có lẽ bạn đang nghe rất nhiều khái niệm: từ ESG, Carbon Credit, Scope 3 đến Circular Economy. Nhưng tất cả những thuật ngữ đó – cuối cùng – đều quy về một gốc: doanh nghiệp cần một mô hình phát triển mới, nơi tăng trưởng và phát thải không còn song hành.
Và đó chính là lý do các tập đoàn toàn cầu đã và đang triển khai mô hình Net Zero không phải để đẹp báo cáo, mà để giữ vững thị phần, chiếm niềm tin thị trường và tuyển dụng nhân tài thế hệ mới.
Mô hình “Giảm trước – Bù sau” (Reduce first, offset later) – điển hình của Microsoft
Năm 2020, Microsoft công bố sẽ bù toàn bộ phát thải CO₂ từ khi thành lập công ty năm 1975. Nhưng điều khiến giới chuyên gia đánh giá cao là cách họ làm điều đó.
Thay vì chi tiền mua tín chỉ carbon ngay lập tức, Microsoft ưu tiên cắt giảm phát thải nội bộ trước – từ việc thay đổi hệ thống làm mát trung tâm dữ liệu, sử dụng năng lượng tái tạo 100%, cho đến tính toán phát thải theo từng dòng sản phẩm. Chỉ phần phát thải “không thể giảm thêm” mới được bù đắp qua các dự án phục hồi rừng và công nghệ lọc carbon.
Đây là mô hình Net Zero trong doanh nghiệp được đánh giá cao nhất vì đảm bảo tính thực chất, tránh “greenwashing”.
Mô hình “Vòng tròn khép kín” – Circular Net Zero tại IKEA
Hệ thống bán lẻ nội thất IKEA đã xây dựng mô hình Net Zero không chỉ ở khâu sản xuất mà còn cả vòng đời sản phẩm.
- Khách hàng được khuyến khích mua lại đồ cũ tại IKEA
- Bao bì hoàn toàn có thể tái chế và được yêu cầu hoàn trả
- Nhà máy tại Ba Lan được chuyển đổi toàn bộ sang năng lượng gió và năng lượng tái tạo
- Toàn bộ chuỗi logistics sử dụng xe tải điện và giải pháp “giao hàng theo cụm” để giảm CO₂
IKEA coi Net Zero là vòng tròn sống, không phải một mốc điểm đến.
Mô hình Net Zero trong doanh nghiệp
Mô hình “Net Positive” của Patagonia – vượt khỏi Net Zero để tái tạo giá trị
Patagonia – hãng thời trang thể thao ngoài trời – không dừng lại ở trung hòa phát thải. Họ tuyên bố theo đuổi mô hình “Net Positive”: tạo ra ảnh hưởng tích cực hơn mức mình tiêu thụ.
Họ làm điều đó bằng cách:
- Tái đầu tư lợi nhuận vào các dự án bảo vệ thiên nhiên
- Chuyển đổi toàn bộ chất liệu may mặc sang nguồn tái chế
- Tạo nền tảng để người tiêu dùng sửa đồ cũ thay vì mua mới
- Đóng góp 1% doanh thu cho quỹ môi trường toàn cầu
Patagonia không chỉ là một case ESG, mà là một triết lý doanh nghiệp mới – nơi kinh doanh là công cụ để chữa lành Trái đất.
Mô hình hợp tác liên ngành: Nestlé & Danone tại châu Âu
Một trong những mô hình Net Zero đáng chú ý nhất là việc các đối thủ bắt tay nhau.
Nestlé, Danone và một số tập đoàn thực phẩm lớn tại EU đã cùng xây dựng nền tảng tính toán phát thải chuỗi cung ứng ngành thực phẩm. Họ chia sẻ dữ liệu Scope 3, cùng tài trợ dự án nông nghiệp tái sinh để hỗ trợ nông dân chuyển đổi.
Điều này cho thấy: Net Zero không còn là cuộc chơi đơn độc, mà là hệ sinh thái hành động chung.
Mô hình “Net Zero nội địa hóa” tại SME Hàn Quốc
Ở Hàn Quốc, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ đang áp dụng mô hình Net Zero theo hướng nội địa hóa:
- Dùng dữ liệu nội bộ đơn giản để kiểm kê phát thải (dựa trên hóa đơn điện, xăng, hóa đơn vận chuyển)
- Thiết lập chỉ tiêu giảm phát thải cho từng phòng ban
- Tận dụng các quỹ từ chính phủ và ngân hàng để chuyển đổi sang thiết bị tiết kiệm điện
- Áp dụng tiêu chuẩn ESG nội bộ hóa do ngành hàng quy định (ví dụ, ngành mỹ phẩm xanh, thời trang bền vững)
Đây là mô hình gần với SME Việt Nam nhất: bắt đầu từ những gì đo được – làm được – tác động thật.
Kết luận: Mỗi doanh nghiệp, một con đường – nhưng Net Zero là đích đến chung
Không có một công thức chung cho tất cả. Nhưng mô hình Net Zero trong doanh nghiệp đang cho thấy một điều rõ ràng: kẻ thích nghi nhanh là kẻ còn lại lâu dài.
Bạn không cần là Microsoft, IKEA hay Patagonia để bắt đầu. Bạn chỉ cần nhìn lại doanh nghiệp mình hôm nay, đặt câu hỏi: “Tôi có thể giảm phát thải ở đâu, và hợp tác với ai để làm điều đó?”
IBS – Đồng hành cùng doanh nghiệp Việt trên hành trình hiện thực hóa Net Zero
Với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm, Viện Đào Tạo IBS là đơn vị dẫn đầu tại Việt Nam trong đào tạo & tư vấn ESG, kiểm kê khí nhà kính, tài chính bền vững – sẵn sàng đồng hành cùng các doanh nghiệp trên hành trình Net Zero.
Mang theo sứ mệnh “Phát triển bền vững & Kiến tạo di sản”, Viện Đào tạo IBS phối hợp với Học viện tín chỉ carbon (VOS – CTA) triển khai Chương trình đào tạo “Chuyên viên Tài chính Xanh: Làm chủ lộ trình Net Zero và Tín chỉ Carbon”, nhằm đồng hành cùng các tổ chức trong quá trình chuyển đổi bền vững.
Chương trình đào tạo được xây dựng bài bản, giúp học viên:
- Nắm vững nền tảng về tài chính bền vững và chiến lược ESG
- Hiểu và áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế trong kiểm kê phát thải khí nhà kính (theo ISO 14064)
- Mở rộng năng lực tiếp cận nguồn vốn xanh, tham gia hiệu quả vào thị trường tín chỉ carbon
Đây là bước đi thiết thực giúp các tổ chức chủ động thích ứng với xu hướng toàn cầu, đồng thời nâng cao năng lực cạnh tranh trong chuỗi cung ứng bền vững.
>>> ĐĂNG KÝ NGAY: Chuyên Viên Tài Chính Xanh: Làm Chủ Lộ Trình Net Zero Và Tín Chỉ Carbon
Công ty Cổ Phần Viện Đào Tạo & Tư Vấn Giải Pháp Doanh Nghiệp IBS
- Địa chỉ: 35 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường Sài Gòn, TP.HCM
- Website: ibsglobal.vn
- Email: info@ibsglobal.vn
- Facebook: https://www.facebook.com/ibsglobal.vn/
- Youtube: youtube.com/@ViệnĐàoTạoIBS
